Avukatlardan ‘eşit işe eşit ücret’ talebi

Yeni Durum – Ercan Küçük

Yüzbinlerce avukat Adalet Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı’nın birlikte belirlediği 2025 yılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ücret tarifelerinin açıklanmasını bekliyor. Şubat ayı gelmesine rağmen hala açıklanmayan ve yatmayan ücretler avukatları ekonomik olarak zorluyor.

Avukatların yaşadığı sorun TBMM gündemine de geldi. CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun, CMK ücret tarifelerinin, avukatlık asgari ücret tarifesi ile eşitlenmesi için TBMM Başkanlığına kanun teklifi verdi.

“Angaryaya dönüşmüş durumda”

CMK avukatlığının angaryaya dönüştüğünü vurgulayan Uzun, şunları kaydetti:

"Ülkemizde yargıya erişimin hak temelli güçlü bir ayağı ve adalet arayanların sığınağı olan bu hizmeti veren avukatlar ne yazık ki çok cüzi bir ücret karşılığında bu görevi yerine getirmektedir. Örneğin, güncel tarifeye göre bir ağır ceza mahkemesinde görülecek dava için avukata ödenmesi gereken ücret, en az 48 bin TL'dir. Atanmış müdafilik kapsamında ise aynı iş için yıllarca sürecek bir yargılamada avukata ödenecek ücret sadece 7 bin 50 TL'dir. Bu ücretten vergiler de düşüldüğü takdirde 5 bin TL'ye kadar inmektedir. Uzun yıllar süren yargılama sürecinde bu ücret, avukatların cebine girmeden yok olmaktadır. Yapılan işin yükü ve bu iş karşılığında avukatlara ödenen ücretler düşünüldüğünde, CMK avukatlığı bu ücretlerle adeta angaryaya dönüşmüş durumdadır.

Gelinen aşamada atanmış müdafi olarak hizmet vermek avukatlar için imkansız bir hale getirilmiş, sistem bu haliyle bir tıkanma noktasına gelmiştir. Tüm bu nedenlerle CMK ücret tarifesi artırılmalı ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesiyle eşitlenmelidir."

Avukatlar 7/24 hizmet veriyor ama…

Avukatlar CMK ücretlerinin düşüklüğü konusunu 2024’te de tartışmış, Çağlayan Adliyesi önünde defalarca kez basın açıklamaları düzenlemişti.

CMK ücretlerinde yaşanan sorunları Av. Seval Duygu Akyıldız Yeni Durum’a anlattı. Baronun atama sistemine kaydolan avukatların 7/24 hizmet verdiğine dikkat çeken Av. Akyıldız, CMK ücret tarifesinin yıllardır Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 1/3’ü dahi etmediğini vurguladı. Akyıldız, “Uzun süren yargılamalar, bazı illerde yol masrafının dahi karşılanmaması ve ücretlerin görevlendirmelerden çok sonra ödenmesi ile birlikte yapılan işin karşılığı olmayan, avukatlık hizmetini angarya haline getirdi” dedi.

Avukatlık asgari ücret tarifesinin 3’te 1’ bile değil

CMK ücretleri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ni karşılaştıran Akyıldız yaşadıkları tabloyu şu sözlerle anlattı:

“Her yıl açıklanan her yeni ücret tarifesi ile devletin avukatın verdiği bu hizmeti sadece bir yasal zorunluluk olarak gördüğü ve hukuki yardım alma hakkının sağlanması için görünürde bir uygulamadan ibaret olduğu gözler önüne seriliyor. Bir önceki yıla göre %58 oranında zamla belirlenen 2024 tarifesi ile ücretler %20 gelir vergisi ve %10 veya %20 KDV kesintileri yapılmamış haliyle soruşturma evresindeki atamalarda 2.292 TL, asliye ceza mahkemelerinde takip edilen işler için 3.930 TL, ağır ceza mahkemelerinde takip edilen işler için 7.050 TL olarak belirlenmişti.

Aynı yıl Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nde eğer özel olarak avukat tutulsaydı avukatın alması gereken en az ücret ise yine devlet tarafından soruşturma evresi için 5.300 TL, asliye ceza mahkemeleri için 17.900 TL, ağır ceza mahkemeleri için ise 29.800 TL olarak belirlenmiştir. Örneğin 2024 yılında uyuşturucu ticareti iddiası ile ağır cezada yargılaması devam edilen bir iş için özel müdafii tutan bir sanık en az 17.900 TL ödeyecekken, devletin atadığı bir avukata ise devlet tarafından 7.050 TL verilmesine karar verilmişti.

Çoğunlukla yıllarca süren bu davalara atanan avukatların moral ve motivasyonunu, adalete olan inancını zedeleyen bu uygulama ile avukatın avukatlık hizmetini en iyi şekilde vermesi, o işi aldığı diğer müvekkillerinin işleri ile bir tutması, bu uygulama sonucunda da devletin hukuki yardım alma hakkını sağlaması beklenemez.”

Tarife açıklanmadıkça zarar artıyor

Av. Akyıldız, şubat ayına gelinmesine rağmen henüz 2025 CMK Ücret Tarifesi’nin açıklanmadığına dikkat çekti.

Bu durumun avukatların zararının artmasına neden olduğunu belirten Akyıldız, şunları söyledi:

“Avukatların talebi eşit işe, eşit ücrettir. CMK ücret tarifesinin Adli Yardım uygulamasında da olduğu gibi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne eşitlenmesi gerekmektedir. Şubat ayına gelmiş olmamıza rağmen henüz 2025 CMK Ücret Tarifesi açıklanmadı, her ne kadar avukatların talebi tarifenin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine eşitlenmesiyse de 2024 tarifesine olacak yüzdelik bir zamla bu yılın da geciktirileceği açık, hatta yapılacak oranın Adalet Bakanlığı’nın %55 ısrarına karşın Maliye Bakanlığı kararı ile %30’larda kalma ihtimali dahi söz konusu. Ayrıca 1 Ocak’tan itibaren uygulanacak tarifenin henüz açıklanmamış olması 2025 Ocak ayı içerisinde görevlendirme almış olan avukatların henüz alacaklarını talep edememesine neden olarak zaten yıllardır enflasyonun dahi altında, gerçeklikle bağdaşmayan artışlarla mağdur edilen avukatların alacağını geç almasına ve zararının artmasına sebebiyet vermiştir.”

Avukat intiharları

Av. Akyıldız, ekonomik sıkıntılar kaynaklı avukat intiharlarına da dikkat çekti. Göstermelik reformlar değil, köklü çözümler bulunması gerektiğini vurgulayan Akyıldız, şunları söyledi:

“Hükümet, birkaç yıl evvel fakültelere alımda baraj uygulaması getirmiş ve yeni açıklanan Yargı Reformu paketinde yeni iş alanlarına yer vermişse de senelerdir açılan yeni hukuk fakülteleri ile avukat sayısının önlenemez bir şekilde artmasını sağlamış, senelerce baroların talep ettiği yeni iş alanları fikirlerini hayata geçirmemiş, hala yeni hukuk fakültelerinin açılmasına devam etmiş, CMK ücretlerini yüzeysel artışlarla geçiştirmiş, Adli Yardım ve CMK atamaları şeklinde yapılan kamu görevlerinden yüksek oranda gelir vergisi ve KDV talep etmiştir. Aldığı eğitim ve idealleriyle toplumda farklı bir yeri olan, adaleti sağlamayı, vatandaşı savunmayı görev edinen avukatlar, senelerdir süren bu uygulamalarla maddi olarak kötü duruma sürüklenmiş, avukatların itibarları zedelenmiştir. Artık bir umut görmeyen hukukçuların geri dönüşü olmayan intihar haberlerinin önüne geçmek için göstermelik reformlar değil, köklü çözümler bulunmalı ve değişiklikler yapılmalıdır."

(Haber Merkezi)